Gần 1.000 sinh viên, học sinh lấp kín hội trường để lắng nghe những chia sẻ tâm huyết từ cây đại thụ của ngành vật lý lượng tử – GS Serge Haroche
GS. Serge Haroche – nhà khoa học kiệt xuất người Pháp đoạt giải Nobel Vật lý, người tiên phong mở đường trong lĩnh vực quang tử và vật lý lượng tử – đã đến Trường Đại học Bách khoa vào chiều ngày 10/10/2025 trong niềm phấn khích vỡ òa với những tràng vỗ tay chào đón nồng nhiệt của gần 1.000 sinh viên, học sinh.
Buổi gặp gỡ không chỉ đơn thuần là dịp để tiếp cận kiến thức chuyên sâu về một lĩnh vực cốt lõi của khoa học hiện đại – vật lý lượng tử. Quan trọng hơn, đó là khoảnh khắc truyền cảm hứng mạnh mẽ, nơi một nhà khoa học tầm cỡ thế giới như Giáo sư Serge Haroche gửi gắm niềm tin và kỳ vọng đến thế hệ trẻ: hãy dấn thân, kiên trì và không ngừng theo đuổi các ngành khoa học cơ bản – nền tảng cho mọi tiến bộ nhân loại.
Buổi giao lưu khoa học đặc biệt với Giáo sư Serge Haroche còn vinh dự chào đón sự hiện diện của nhiều khách mời danh tiếng trong và ngoài nước. Tham dự chương trình có ông Etienne Ranaivoson – Tổng Lãnh sự Pháp tại TP.HCM, cùng đại diện các cơ quan ngoại giao Pháp, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của chính phủ Pháp đối với hợp tác khoa học – giáo dục tại Việt Nam. Đặc biệt, chương trình còn có sự góp mặt của Giáo sư Jean Trần Thanh Vân – Giáo sư ưu tú của Đại học Paris XI (Orsay, Pháp), Giám đốc nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp (CNRS), Chủ tịch Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành (ICISE), Quy Nhơn, Bình Định. Ông là người đã có nhiều đóng góp quan trọng trong việc kết nối cộng đồng khoa học Việt Nam với quốc tế.
Về phía Việt Nam, buổi giao lưu vinh dự đón tiếp PGS. TS. Phan Thanh Bình – nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, nguyên Giám đốc ĐHQG-HCM. Đại diện ĐHQG-HCM và các trường thành viên có sự hiện diện của PGS. TS. Hồ Quốc Bằng – Phó Trưởng ban Thường trực, Ban Đối ngoại và Phát triển Dự án ĐHQG-HCM; TS. Bùi Thị Hồng Hạnh – Hiệu trưởng Trường Phổ Thông Năng khiếu, cùng đại diện các đơn vị thành viên. Về phía Trường Đại học Bách khoa, chương trình có sự tham dự của PGS. TS. Phạm Trần Vũ – Phó Hiệu trưởng Nhà trường, cùng lãnh đạo các đơn vị trực thuộc.
Với một chủ đề hàn lâm, Giáo sư Haroche vẫn gây ấn tượng mạnh mẽ đối với các bạn học sinh, sinh viên bởi trí tuệ, sự tâm huyết và tinh thần cống hiến với khoa học trong bài diễn thuyết kéo dài gần hai tiếng. Tại đây, Giáo sư mang đến những góc nhìn cởi mở về vai trò cốt lõi của khoa học cơ bản – không chỉ là chiếc chìa khóa để giải mã thế giới tự nhiên, mà còn là động lực thúc đẩy các tiến bộ vượt bậc trong khoa học ứng dụng và công nghệ hiện đại.
Bài trình bày của ông đưa người nghe đi ngược dòng thời gian để khám phá những khái niệm nền tảng như sóng và bức xạ điện từ, từ đó dẫn dắt đến các lý thuyết hiện đại như vi sóng và laser. Trên hành trình nghiên cứu để chạm đến những phát minh đột phá, Giáo sư Haroche từng đối mặt với không ít hoài nghi từ giới phê bình khoa học về tính xác thực của các khám phá. Tuy nhiên, chính những nghi vấn đó lại trở thành động lực để ông và các nhà khoa học tiếp tục tìm tòi, kiểm chứng và phát triển nghiên cứu đến cùng.
Không chỉ là một bài diễn thuyết, những chia sẻ của Giáo sư Serge Haroche đã trở thành một thông điệp đầy cảm hứng gửi đến thế hệ trẻ – những người đang và sẽ tiếp nối hành trình khám phá khoa học. Ông đặt kỳ vọng vào các bạn sinh viên, học viên: hãy xem khoa học cơ bản như nền tảng tri thức, là điểm khởi đầu cho mọi đổi mới sáng tạo. Trên hành trình ấy, mỗi bước tiến không chỉ là sự chinh phục tri thức, mà còn là cách chúng ta góp phần làm giàu thêm kho tàng hiểu biết của nhân loại.
PGS. TS. Phạm Trần Vũ – Phó Hiệu trưởng Nhà trường khẳng định sự hiện diện của Giáo sư Haroche cùng những dấu mốc và thành tựu hợp tác nổi bật giữa Việt Nam – Pháp nói chung và Trường Đại học Bách khoa với các đối tác Pháp nói riêng đã góp phần làm vững chắc hơn nền móng liên kết quốc tế và hội nhập toàn cầu cho các bên, qua đó tạo cầu nối để giao lưu tri thức, đổi mới sáng tạo, đặc biệt cho nguồn nhân lực trẻ. Sự kiện này được xem là một bước tiến quan trọng trong hành trình hội nhập và phát triển không ngừng của Trường Đại học Bách khoa, khẳng định vai trò tiên phong của nhà trường trong việc kết nối khoa học Việt Nam với cộng đồng học thuật quốc tế.
Theo ông Etienne Ranaivoson – Tổng Lãnh sự Pháp tại TP.HCM, những giá trị khoa học mà nước Pháp đóng góp cho nhân loại không chỉ là nền tảng tri thức quý báu, mà còn là sợi dây kết nối các quốc gia, là chất xúc tác cho các hoạt động hợp tác quốc tế, góp phần thúc đẩy sự thấu hiểu lẫn nhau và kiến tạo một thế giới hòa bình. Trong bài phát biểu của mình, ông đặc biệt nhấn mạnh đến chương trình đào tạo Kỹ sư chất lượng cao Việt – Pháp (PFIEV) tại Trường Đại học Bách khoa – một biểu tượng sinh động của tình hữu nghị giữa hai quốc gia, đồng thời là minh chứng cho hiệu quả hợp tác đào tạo nguồn nhân lực kỹ sư trình độ cao cho Việt Nam. Ông bày tỏ kỳ vọng rằng các kỹ sư PFIEV và sinh viên Trường Đại học Bách khoa sẽ tiếp tục phát huy tinh thần đổi mới, chủ động thích ứng với những công nghệ tiên tiến, đồng thời phát triển các giải pháp sáng tạo hướng đến một tương lai bền vững. Qua đó, họ sẽ trở thành những nhân tố quan trọng giúp Việt Nam hội nhập sâu rộng vào các chuỗi giá trị toàn cầu ngày càng cạnh tranh và khắt khe.
Chia sẻ góc nhìn từ một sinh viên đam mê khoa học kỹ thuật, Đỗ Minh Hoàng Phúc (năm 2 ngành Kỹ thuật Không gian, Trường Đại học Quốc tế – ĐHQG-HCM) cho biết qua bài diễn thuyết sâu sắc của giáo sư, Phúc thấu hiểu hơn tầm quan trọng của việc trau dồi tri thức khoa học cơ bản và cuộc cách mạng lượng tử với những đột phá không ngờ.
“Em đặc biệt ấn tượng với tinh thần ‘dám nghĩ, dám làm’ mà Giáo sư Haroche thể hiện qua những nghiên cứu tưởng chừng bị bỏ ngỏ, nhưng cuối cùng lại trở thành nền tảng cho những công nghệ thay đổi thế giới” – Phúc nói. Với định hướng nghiên cứu về cảm biến và ứng dụng trong lĩnh vực hàng không – vũ trụ, Phúc cho biết buổi giao lưu đã tiếp thêm niềm tin và kỳ vọng vào con đường mình đang theo đuổi. Những câu chuyện của Giáo sư Haroche không chỉ truyền cảm hứng, mà còn khẳng định rằng sự kiên trì và tinh thần tiên phong trong khoa học chính là chìa khóa để mở ra những đột phá lớn cho nhân loại.
