1. Giới thiệu tổng quan
Bộ môn Kỹ thuật Dệt may được thành lập vào năm 1977, là một trong những Bộ môn có truyền thống lâu đời, gắn liền với sự phát triển của Khoa Cơ khí – Trường Đại học Bách Khoa – Đại học Quốc gia Tp.HCM.
Trải qua gần 50 năm hình thành và phát triển, từ nhiệm vụ ban đầu là đào tạo các kỹ sư về thiết bị ngành Dệt và thực hiện các nghiên cứu hỗ trợ thiết bị Dệt May, đến nay Bộ môn đã mở rộng và chịu trách nhiệm đào tạo cho hai ngành, bao gồm ngành Kỹ thuật Dệt và ngành Công nghệ Dệt, May với các kiến thức chuyên sâu về kỹ thuật tạo xơ, sợi, vải đến quá trình nhuộm hoàn tất, xử lý và cải thiện các tính chất bề mặt vải theo xu hướng phát triển bền vững. Bên cạnh đó, chương trình cũng sẽ cung cấp cho các bạn sinh viên các kiến thức kỹ thuật về thiết kế thời trang, quản lý vận hành dây chuyền may công nghiệp từ khâu chuẩn bị sản xuất đến hoàn tất sản phẩm và xây dựng các chiến lược kinh doanh thời trang, tập trung vào các công nghệ thiết kế và phát triển sản phẩm mới, quản lý sản xuất tinh gọn nhằm nâng cao chất lượng và tiết kiệm chi phí sản xuất, nâng cao hiệu quả của chuỗi cung ứng Dệt may.
Với nhiệm vụ là đào tạo nhân lực trình độ cao cho ngành Dệt May tại thành phố Hồ Chí Minh, các cụm công nghiệp Dệt May phía Nam và cả nước, Bộ môn hiện phụ trách các hệ và các ngành đào tạo: Tiến sỹ ngành Công nghệ Dệt, May; Thạc sỹ ngành Công nghệ Dệt, May; Đại học ngành Kỹ thuật Dệt, và Công nghệ Dệt, May.
2. Lịch sử hình thành và phát triển
Bộ môn Kỹ thuật Dệt may được thành lập vào năm 1977, tiền thân là bộ môn Cơ Dệt. Từ cuối thập niên 1980 và đặc biệt trong thập niên 1990, khi ngành Dệt may Việt Nam bước vào thời kỳ đổi mới và hội nhập, Bộ môn đã mở rộng phạm vi đào tạo, bao gồm toàn bộ chuỗi công nghệ từ kéo sợi, dệt vải, in – nhuộm, hoàn tất cho đến công nghệ may và thiết kế sản phẩm thời trang. Chương trình đào tạo dần được xây dựng theo hướng tiếp cận chuẩn quốc tế, với nhiều kiến thức cập nhật theo xu hướng áp dụng số hóa và công nghệ hiện đại, đáp ứng yêu cầu về phát triển bền vững.
Trong gần 50 năm phát triển, Bộ môn Kỹ thuật Dệt may đã đào tạo hàng nghìn kỹ sư, cử nhân kỹ thuật, thạc sĩ và tiến sĩ. Nhiều cựu sinh viên Dệt May hiện giữ các vị trí, chức vụ quan trọng trong các tập đoàn, doanh nghiệp Dệt May lớn trong và ngoài nước.
Các thầy cô Trưởng Bộ môn qua các thời kỳ:
– PGS.TS Nguyễn Văn Lân (1977 – 1992)
– PGS. TS Huỳnh Văn Trí (1992 – 2003)
– TS. Hồ Thị Minh Hương (2003 – 2013)
– PGS.TS Bùi Mai Hương (2013 – 2024)
– TS. Lê Song Thanh Quỳnh (2024 – nay)
3. Hướng nghiên cứu chính
a. Vật liệu mới, vật liệu xanh
– Vật liệu composite gốc cellulose thực vật (composite tre, aerogel), nanocellulose từ cellulose thực vật.
– Vật liệu composite chức năng (chống thấm dầu, chống tia UV, tự làm sạch, kháng khuẩn, chống cháy).
– Tơ tằm tự tạo màu.
b. Vật liệu dệt chức năng và biến tính vật liệu dệt
– Xử lý biến tính chức năng và cải thiện tính chất vật liệu bằng các công nghệ hiện đại: vải chống thấm, chống cháy, chống nhàu.
– Thuốc nhuộm tự nhiên có khả năng kháng khuẩn, kháng tia UV v.v.
– Vải giảm khả năng giữ nước sau giặt.
– Ứng dụng vật liệu nano trên vải.
– Ứng dụng xử lý plasma biến tính vật liệu dệt.
c. In nhuộm theo hướng bền vững
– Nhuộm màu tự nhiên từ nguyên liệu xanh.
– Tối ưu hóa các phương pháp chiết màu.
– Phương pháp nhuộm và cầm màu cho nhuộm tự nhiên.
d. Công nghệ May và Thiết kế thời trang
– Thiết kế, trang trí trang phục, thiết kế thời trang bằng công cụ số.
– Phát triển cơ sở dữ liệu trang phục và số đo.
– Mô phỏng trang phục và sản phẩm thời trang.
e. Quản lý sản xuất và ứng dụng công nghệ mới trong Dệt may
– Kiểm định và đánh giá chất lượng trong Dệt may.
– Tối ưu hóa, nâng cao hiệu quả quản lý sản xuất trong Dệt may.
– Số hóa, chuyển đổi số trong thiết kế, mô phỏng, sản xuất và quản lý sản xuất.
– Ứng dụng công nghệ mới, khoa học dữ liệu và trí tuệ nhân tạo vào sản xuất và quản lý sản xuất trong Dệt may.
– Sản xuất xanh và bền vững.
– Xây dựng các hệ hỗ trợ ra quyết định nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và tối ưu hóa quy trình sản xuất theo hướng bền vững.
4. Các hoạt động nổi bật
a. Hội thảo – Hội nghị chuyên ngành:
Các sự kiện tiêu biểu được tổ chức gần đây:
– Hội thảo “Công nghệ Đức gặp gỡ ngành Dệt May Việt Nam”, Hội thảo “Công nghệ Dệt Ý – Việt” (2017).
– Phối hợp với Công ty Groz-Beckert Việt Nam tổ chức hội thảo “Precision is in our nature”, là sự kiện được tổ chức đều đặn hàng năm, đến năm 2024 là lần thứ 10.
– Phối hợp với Coats Digital (thuộc COATS Group) tổ chức hội thảo “GSDCOST in Fashion Supply Chain” (2024).
– Phối hợp cùng Công ty TNHH Dệt May Hoa Sen tổ chức Hội thảo “Ứng dụng Thiết kế 3D trong Phát triển sản phẩm thời trang”.
– Phối hợp cùng Công ty TNHH Brotex Việt Nam, đã tổ chức thành công Hội thảo “Công nghệ sản xuất sợi màu trong ngành Dệt”.
– Hội thảo “Xu hướng và Ứng dụng Da trong Thiết kế Thời trang”.
– Phối hợp với công ty TNHH Doanh nghiệp xã hội Goodwill Việt Nam tổ chức cuộc thi “Vòng đời mới cho sản phẩm tái chế”.
b. Quan hệ hợp tác:
– Mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với các trường Đại học và Viện nghiên cứu tại Đức, Ý, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan.
– Trao đổi sinh viên, cán bộ làm nghiên cứu, học tập nâng cao trình độ.
– Tổ chức giao lưu, tuyển dụng, hội thảo với doanh nghiệp
c. Hoạt động sinh viên:
– Câu lạc bộ Dệt May – TEGA Club.
– Tham quan và Thực tập tại Doanh nghiệp
– Sinh viên nghiên cứu khoa học.
5. Các thành tích đạt được
– Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao: Tỷ lệ sinh viên có việc làm sau tốt nghiệp đạt trên 95%.
– Nghiên cứu khoa học:
– Công bố hàng trăm bài báo khoa học trên các tạp chí uy tín trong và ngoài nước.
– Thực hiện nhiều đề tài cấp Bộ, cấp Nhà nước, cấp ĐHQG và hợp tác quốc tế.
– Giải thưởng – Danh hiệu:
Một số giải thưởng tiêu biểu:
- Phan Ngọc Hưng, cựu sinh viên, nay là giảng viên Bộ môn Kỹ thuật Dệt may, đạt Giải thưởng sinh viên nghiên cứu khoa học 2018 do Bộ giáo dục đào tạo, Trung ương đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Bộ Khoa học và Công nghệ, Liên hiệp các hội KH&KT Việt Nam tổ chức.
- Nguyễn Phương Mẫn Tuệ, La Thị Bích Tuyền đạt giải nhì cuộc thi sáng tạo kỹ thuật TP.HCM lần thứ 26 (2019-2020) do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TP.HCM phối hợp cùng Sở Khoa học và công nghệ, Liên đoàn Lao động tổ chức,
- 03 Sinh viên ngành Kỹ thuật Dệt & Công nghệ Dệt, May đạt chứng nhận TOP 38 thí sinh xuất sắc nhất cuộc thi Thiết kế Sáng tạo Da Quốc tế tại Lễ trao giải Real Leather. Stay Different. Vietnam 2025.
Ngoài ra, còn nhiều giải thưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật VIFOTEC, Giải thưởng sinh viên nghiên cứu khoa học cấp Bộ, cấp trường và các cuộc thi thiết kế thời trang, sinh viên tài năng các cấp.
