Bộ môn Thiết kế máy là bộ môn nòng cốt của Khoa Cơ khí, Trường Đại học Bách khoa Tp.HCM, trường đại học kỹ thuật lớn nhất phía Nam. Bộ môn Thiết kế máy đảm nhiệm giảng dạy phần lớn các môn học cơ sở ngành và một số môn học chuyên ngành của ngành Kỹ thuật Cơ khí.
Với đội ngũ giảng viên và kỹ sư phục vụ giảng dạy có chuyên môn và kinh nghiệm đào tạo – nghiên cứu khoa học cùng với các phòng thí nghiệm trang bị đầy đủ cơ sở vật chất ở cả hai cơ sở của trường, Bộ môn luôn đảm bảo chất lượng giảng dạy, điều kiện học tập và nghiên cứu khoa học tốt nhất cho sinh viên. Ngoài ra, Bộ môn đã nhận được nhiều bằng khen từ các cấp, thực hiện thành công nhiều đề tài nghiên cứu khoa học và hợp đồng chuyển giao công nghệ quan trọng.
Trải qua chặng đường 40 năm xây dựng và phát triển, Bộ môn Thiết kế máy đã đóng góp không nhỏ vào công tác đào tạo Kỹ sư cơ khí, nguồn nhân lực cho sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Quá trình hình thành và phát triển của bộ môn trải qua các giai đoạn sau:
- Giai đoạn 1975-1976
Sau tháng 4 năm 1975, Bộ môn Nguyên lý-Chi tiết máy, tiền thân của Bộ môn Thiết kế máy hiện nay, được thành lập bên cạnh các bộ môn khác trong Khoa Cơ khí như: Bộ môn Công nghệ chế tạo máy, Bộ môn Máy chính xác, Bộ môn Luyện kim.
- Giai đoạn 1977-1984
- Năm 1977, Bộ môn được đổi tên thành Bộ môn Kỹ thuật cơ sở và Thầy Lê Khánh Tuân nhận trọng trách là Chủ nhiệm bộ môn.
- Năm 1978-1981: Thầy Lại Khắc Liễm là Chủ nhiệm bộ môn.
Năm 1982-1984: năm 1982, một số Thầy/Cô từ nhóm Máy cắt kim loại thuộc Bộ môn Công nghệ Chế tạo máy được phân công về công tác tại Bộ môn Kỹ thuật cơ sở. Cô Võ Kim Chi là Chủ nhiệm bộ môn trong khoảng thời gian này.
- Giai đoạn 1985-1992
Năm 1985, bộ môn mang tên mới là Bộ môn Cơ sở Thiết kế máy. Thầy Lại Khắc Liễm là Chủ nhiệm bộ môn trong hai nhiệm kỳ: 1985-1990 và 1990-1993.
- Giai đoạn 1993-2004
- Từ năm 1993, Bộ môn tham gia đào tạo Kỹ sư cơ khí theo học chế tín chỉ.
Các Chủ nhiệm bộ môn trong giai đoạn này: Thầy Phan Tấn Tùng (1993-1997), Thầy Phan Đình Huấn (1998-2002), Thầy Nguyễn Hữu Lộc (2002-2007).
- Giai đoạn 2005-2013
- Năm 2005, bộ môn được đổi tên thành Bộ môn Thiết kế máy.
- Từ năm 2010, bộ môn có thêm nhiệm vụ mới là đào tạo Kỹ sư chuyên ngành Kỹ thuật thiết kế với chỉ tiêu 50 sinh viên/năm.
Các Chủ nhiệm bộ môn trong giai đoạn này: Thầy Nguyễn Hữu Lộc (2002-2007), Thầy Bùi Trọng Hiếu (2007-2009), Thầy Trần Văn Tùng (2009-2010), Thầy Phạm Huy Hoàng (2010-2013).
- Giai đoạn 2014-2019
Bắt đầu từ năm 2014, bộ môn tham gia đào tạo theo chương trình Kỹ sư 142 tín chỉ, phụ trách chuyên ngành Kỹ thuật Thiết kế.
Các chủ nhiệm Bộ môn trong giai đoạn này: Thầy Bùi Trọng Hiếu (2014-2018), Thầy Nguyễn Thanh Nam (2018-2019).
- Giai đoạn 2019-nay
Bắt đầu từ năm 2019, bộ môn tham gia đào tạo ngành Kỹ thuật Cơ khí theo chương trình Cử nhân 132 tín chỉ.
Các chủ nhiệm Bộ môn trong giai đoạn này: Thầy Bùi Trọng Hiếu (2014-2018), Thầy Nguyễn Thanh Nam (2019-2021), Thầy Bùi Trọng Hiếu (2021-nay).
